socynianizm

[cthulhu87]

z wiki:

W drodze ewolucji poglądów, do których przyczynił się reformator i myśliciel religijny Faustyn Socyn, dotychczasowe silne wpływy anabaptyzmu powoli wypierały elementy racjonalistyczne. Od jego nazwiska polski unitarianizm określany był często socynianizmem i pod taką nazwą znany był poza granicami. Socyn w swoich pracach twierdził, wbrew tradycji chrześcijańskiej, że grzech pierworodny obecnie nie istnieje, gdyż obciążył tylko Adama. Uznał więc, że chrzest jest sprawą drugorzędną i można go przyjąć lub nie. Człowiek ma wolną wolę, a zatem Bóg nie ma przedwiedzy, czyli nie zna przyszłych ludzkich uczynków.

Zdaniem Socyna do zbawienia potrzebna jest wiara w niewielką ilość tzw. prawd koniecznych, które nie mogą być sprzeczne z zasadami rozumu (tak jak nie jest sprzeczne objawienie). Jeśli więc w doktrynie religijnej znajdą się dogmaty sprzeczne z rozumem to znaczy, że doktryna jest w tych punktach nieprawdziwa. Socyn głosił człowieczeństwo Jezusa, który został wybrany przez Boga do realizacji jego celów; zaprzeczał dogmatowi Trójcy Świętej oraz karom wiecznym: piekłu, potępieniu czy mękom, które jego zdaniem są tylko przenośniami. Warto także dodać, że socynianie byli jedną z najbardziej znienawidzonych "herezji", i to nawet w krajach tradycyjnie tak tolerancyjnych jak Polska czy Siedmiogród. Przykładowo jedynym wyznaniem, które nie wzięło udziału w konfederacji warszawskiej w 1573 roku, (którą to można określić jako wewnętrzny pokój pomiędzy wszystkimi wyznaniami-podpisał ją nawet jeden biskup katolicki), byli właśnie bracia polscy. Ostatecznym skutkiem było wygnanie arian z Polski w 1658 roku. Osiedlili się oni w Holandii, gdzie rozwinęli szeroko swoją działalność naukową i religijną, publikując m.in. Bibliotheca Fratrum Polonorum. Bracia polscy cieszą się obecnie coraz większą popularnością wśród historyków, pojawia się coraz więcej prac na ich temat, także monograficznych.-----

Brzmi znajomo? Cudze chwalicie, swojego nie znacie

[atalia]

Rzeczywiście Polski prekursor spirytyzmu-i kto by to pomyslał?Mysl Socyna pewnie znana jest tylko niewielu historykom.

[konrad]

Do tego, żeby nazywać ich prekursorami spirytyzmu chyba jednak dość daleko. Po pierwsze nie mówili o duchach ani o komunikacji z nimi. Co prawda głosili idee braterstwa wszystkich ludzi, ale chyba bardziej skupili się na różnych dywagacjach dogmatycznych niż na rzeczywistym działaniu. Mogę się mylić, choć nawet muszę wspomnieć, że słyszałem w latach 90. o tym, że ich ruch był gdzieś tam reaktywowany i znajomy znajomych chodził na spotkania. Generalnie jednak wygląda na to, że na te spotkania przychodziło mniej osób niż na nasze

[atalia]

Polskim prekursorem spirytyzmu nazwałam Socyna raczej żartobliwie...Jednak jak na tamte czasy mysl jego mozna by nazwac rewolucyjną,sprzeciwił się on przeciez wielu dogmatom KK,które uznał za nieracjonalne i to mi sie podoba...

[cthulhu87]

Myślę, że na spirytyzm składają się przede wszystkim idee chrześcijańskie i pozytywistyczne, z odwołaniem do Sokratesa (a raczej Platona, bo Sokrates nie pozostawił po sobie żadnych pism). Natomiast faktem jest, że im więcej i głębiej poszukać (Hinduizm, Ojcowie Kościoła, myśliciele okresu reformacji), tym łatwiej znajdziemy idee spirytystyczne rozsiane w różnych miejscach i różnym czasie. Dla mnie to dowód na to, że istnieje pewna obiektywna rzeczywistość, którą widziano lepiej lub gorzej od początku historii i rozważań o świecie.